Аб Музеі З.І. Азгура
Скарбніца Вялічы і Мастацтва
Мемарыяльны музей-мастацкая З.І. Азгура — адзін з немногіх манаграфічных музеяў у Беларусі, заснаваных на базе творчай майстэрні мастака. Ён быў майстэрняй Акадэміі мастацтваў СССР у Беларусі і асабістай майстэрнёй Азгура на прадаўжэнне 11 гадоў.
Будынак музея быў пабудаваны ў 1984 годзе па праекту архітэктара В.Н. Аладава. З 1999 года ён уключаны ў Дзяржаўны спіс гістарыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь.
«Мемарыяльны музей-мастацкая З.І. Азгура» быў створаны пасля смерці мастака ў 1996 годзе па ўказе Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь № 10 ад 4 студзеня 1996 года «Аб ўвекавечванні памяці Народнага мастака СССР, Героя Сацыялістычнага працы З.І. Азгура».
Калекцыя «Скульптура З.І. Азгура» ўключае 434 экспаната, выкананыя мастаком у 1936-1992 гады, пераважна гіпсавыя арыгіналы. Некаторыя працы калекцыі выкананыя ў твёрдых матэрыялах: мадэль памятніка М.Фрунзе (сілумін); партрэты Е.Вучэтыча, П.Машэрава, Р.Вагнера, С.Рудера, К.Маркса, В.Леніна (бронза); А.Маладчага (медзь); І.Чыбісава, «Лілія» (мрамар); З. Бядулі (кераміка). У музэі прысутнічае станковая (партрэты А.Даценка, В.Цеслюка, Н.Кісліка і інш.) і манументальная – мадэлі памятнікаў (І.Стааліну, В.Леніну, К.Марксу, Лу Сінью, Рабіндранату Тагору, Я.Коласу, Я.Купале, Ф.Дзяржынскаму, Ф.Багушэвічу і інш.) скульптура Азгура. Адзін з завершаных работ зберагаецца падрыхтоўчы эскізны матэрыял, што дазваляе сачыць этапы стварэння твору ад задуму да ўвоплошчання.
Даты і Падзеі
Кіраўнік па Жыццю і Творчасці Заіра Азгура
2 (15) студзеня 1908 г. – нарадзіўся ў в. Мальчаны Сянненскага павету Віцебскай губерніі.
1921-1922 гг. – навучанне ў прыватнай студыі Ю.М. Пэна.
1922-1923 гг. – навучанне ў Віцебскім мастацкім-практычным інстытуце пад кіраўніцтвам С.Б. Юдовіна.
1923-1925 гг. – навучанне ў Віцебскім мастацкім тэхнікуме пад кіраўніцтвам М.А. Керзіна.
1925 г. – удзел у першай Усебеларускай мастацкай выставе.
1927 г. – удзел у другой Усебеларускай мастацкай выставе.
1925-1928 гг. – навучанне ў Вышэйшым мастацка-тэхнічным інстытуце (ВХУТЕІН) у г. Ленінградзе пад кіраўніцтвам Р.Р. Баха, В.В. Лішэва, М.Г. Манізера, В.Л. Сімонава.
1928-1929 гг. – навучанне ў Кіеўскім дзяржаўным мастацкім інстытуце, у Тбіліскай акадэміі мастацтваў пад кіраўніцтвам Я.І. Ніколадзе, Е.Е. Лансера.
1930 г. – пачатак творчай дзейнасці ў г. Мінску.
1932-1933 гг. – праца над партрэтамі Ф.Э. Дзяржынскага, А.Ф. Мяснікова, Гракха Бабёва для Дома Правітэльства ў г. Мінску.
1931 г. – ўдзел у чацвёртай Усебеларускай мастацкай выставе.
1932 г. – ўдзел у пятой Усебеларускай мастацкай выставе.
1935, 1938, 1940 гг. – ўдзел у выставах беларускага мастацтва ў г. Маскве.
1938 г. – праца над партрэтамі К. Маркса, Ф. Энгельса, В. І. Леніна для бібліятэкі Дома Правітэльства ў г. Мінску.
1940 г. – узнагароджаны ордэнам Трудавога Чырвонага Знамені, прыняты ў члены Саюза мастакоў СССР.
1941 г. – праца ў г. Гомелі ілюстратарам плаката-газеты “Раздавім фашысцкую гадзіну”, супрацоўніцтва ў фронтовай пячатцы.
1942-1944 гг. – творчая праца пры Цэнтральным штабе партызанскага руху ў г. Маскве.
1944 г. – прысвоена гонароўны званне народнага мастака БССР. Вяртанне ў г. Мінск, праца галоўным мастаком Дома Правітэльства.
1945 г. – узнагароджаны медалём “За мужнасць на працягу Вялікай Айчыннай вайны 1941-1945 гг.”.
1946 г. – удзелены Гаспадарскай прэміяй СССР за партрэты двойчы Героя Савецкага Саюза А.І. Маладчага (1943 г.), Герояў Савецкага Саюза А.І. Радзімцава (1943 г.), М.Ф. Сільніцкага (1943 г.).
1947 г. – абраны членам-карэспандэнтам Акадэміі мастацтваў СССР.
1947-1967 гг. і з 1971 г. – дэпутат Вярхоўнага Савета БССР.
1948 г. – удзелены Гаспадарскай прэміяй СССР за партрэт Ф.Э. Дзяржынскага.
1949 г. – узнагароджаны ордэнам Трудавога Чырвонага Знамені.
1952 г. – прысвоена гонароўнае званне заслужанага дзеяча мастацтваў Дагестанскай АССР.
1955 г. – узнагароджаны ордэнам Леніна за ўдзел у выставе работ беларускіх мастакоў у дні Дэкады беларускай літаратуры і мастацтва ў г. Маскве.
1958 г. – абраны дзейсным членам Акадэміі мастацтваў СССР. Удзелены залатай медаллю Міністэрства культуры СССР і сярэбранай медаллю на Ўсемірнай выставе ў Брюсэлі за партрэт Рабіндраната Тагора.
1962 г. – выйшла кніга ўспамінаў З.І. Азгура “Незабыўнае” (г. Мінск).
1968 г. – абраны замесцітэлем першага сакратара рэспубліканскага Камітэта абароны міру.
1969 г. – узнагароджаны медаллю Савецкага Фонду міру і залатой медаллю “Баец за мір”.
1970 г. – выйшла кніга З.І. Азгура “То, што памятаецца…” (г. Масква).
1971 г. – узнагароджаны ордэнам Вялікай Кастрычніцкай Сацыялістычнай рэвалюцыі.
1973 г. – прысвоена гонароўнае званне народнага мастака СССР. Абраны старшынёй рэспубліканскай Камісіі садзейніцтва Савецкаму Фонду міру.
1977 г. – выйшла першая кніга ўспамінаў З. І. Азгура “То, што памятаецца…” (г. Мінск).
1978 г. – прысвоена званне Героя Сацыялістычнага Працоўнага са здачай ордэна Леніна і залатай медалі “Серп і Малат”.
З 1981 г. – кіраўніцтва творчай майстэрняй Акадэміі мастацтваў СССР у г. Мінску.
1980 г. – узнагароджаны Залатай медаллю Італьянскай акадэміі выяўленчых мастацтваў.
1982 г. – узнагароджаны медаллю “Ветэран працы”.
1984 г. – выйшла другая кніга ўспамінаў “То, што памятаецца…” (г. Мінск).
1988 г. – узнагароджаны ордэнам Дружбы Народаў. Выйшла трэцяя кніга ўспамінаў “То, што памятаецца…” (г. Мінск).
1992 г. – узнагароджаны медаллю Францішка Скарыны. Выйшла чацвёртая кніга ўспамінаў “То, што памятаецца…” (г. Мінск).
1994 г. – у г. Мінску выйшла пятая кніга ўспамінаў “То, што памятаецца…”.
18 лютага 1995 г. – памёр, пахаваны на Маскоўскім кладоўшчы ў г. Мінску.
